Klarnet

Klarnet

Avrupa'da yaygınlık kazanmış bazı çalgılar, kısa zamanda Osmanlı'da da tanınmış ve kullanılmıştır. Klarnet de bu çalgılardan biridir. J.C. Denner ile başlayan ve 1700'lü yıllarda gelişimini tamamlayan klarnet, orkestralardaki yerini almıştır.

Ülkemizde klarnetin ilk kez 1820'li yıllarda kullanıldığı bilinmektedir.

Günümüzde de yaygın kullanımı olan "Boehm Sistemi" klarnet, Korfo'lu Hyacinthe Eleonore KLOSE ve L.A. Buffet tarafından oluşturulmuş olup, Klose ilk öğrencileri Paris'te bu sisteme göre yetiştirmiştir. "Boehm Sistemi" klarnet, 1854 yılında İstanbul'a getirilmiş ve Muzıka-i Hümayun'da kullanılmıştır.

Muzıka-i Hümayun'da eğitmenlik yapan Guiseppe Donizetti, Avrupa''a kullanılan bazı çalgıların öğrenilmesi için, yabancı eğitmenler de getirtmişti. Bu eğitmenler arasında "glarnet" üstadı olarak bilinen ve tüysüz lakabıyla anılan Francesco da vardı. (Tüysüz lakabı yakıştırmasını, bay Zati Arca merhumun söylediği bilinmektedir.)

Klose, 1839 yılında Paris Konservatuarı'na, profesör olmuş ve 1845 yılında da "Boehm Sistemi" klarneti öğretmeye başlamıştır.

Klose'nin yeni sistemde yetiştirdiği öğrencileri arasında Francesco'nun da olduğunu tahmin edilmesi zamana uygun düşmektedir. Francesco'nun Muzıka-ı Hümayun'da yetiştirdiği öğrenciler, klarnet geleneğini devam ettirmiştir. (M.Ali Bey Zati Arca'yı yetiştirdi. Veli kanık onun çırağı oldu)Muzıka-ı Hümayun'da icra edilen klarnet, zamanla farklı alanlarda da kullanılmış ve çeşitli denemeleri yapılmıştır. 

1917 yılında Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın kurmak istediği Mehter Takımlarında, klarnet saz kadrosuna alınmıştır. Fakat Mehter'de uygulaması hemen hemen hiç olmamış ve kaldırılmıştır.

Klarnet ismi, eski halk söylemi ile "glarnet" ya da "gırnata" olarak bilinmektedir. Klarnetin ülkemizde 1820'li yıllarda kullanımı gerçekleşmesine rağmen, ismi daha önceleri duyulmuştur. Şöyle ki Suriye'de bütün nefesli sazlara "kurnayta" denilmektedir.

Örnekler aşağıda verilmiştir...

Piyano

PİYANO

Klavye piyanoda sesin çıkması için mekanizma ile temas eden tuşların bütününe verilen addır İlkel ilk klavye eski çağın orglarında (hidrol) görülür 15 yy da beyaz ve siyah tuşlar olmak üzere 2 sıra dizili olan klavye 17. yy.ın başında 48 kalın seslere doğru görülen gelişme sonucunda bu günkü ev



piyanolarında 88 konser piyanolarında
 ise 97 tuşa sahip olmuştur
Rönesansdaki aile ve değer yapılarına baktığımızda evdeki herkesin şarkı söylediği yada bir enstruman çaldığına tanık oluyoruz. 

Piyanonun ilk ilkel biçimi ile 1771 yılında İtalya’nın Floransa kentinde, Bartolomeo Cristofori tarafından keşfedilmiştir Şüphesiz bu noktaya hemen gelinememiş, bu döneme kadar kullanılan ve piyanonun keşfini hazırlayan bir çok müzik aletleri olmuştur. Bu aletlerden, timpanon ve psalterion Asya kökenli olup 12.YÜZYILDA Avrupa’ya gelmişlerdir

Piyano 1711 yılında Floransalı Bartolomeo Cristofori tarafından icad edildi. Bu alette hem hafif hem kuvvetli çalmak mümkün olduğu için ismine İtalyanca hafif ve kuvvetli anlamına gelen piano forte denildi Pianofortenin yaygınlaşmasında Fransız ihtilalinin önemli rolü olmuştur.

1789 deki ihtilalde devrimciler aristokratların klavsenlerini yakarak ve tahrip ederek yenilik için özlemlerini dile getirmişlerdir. 
Bu dönemin önemli bestecileri olan Joseph Haydn (1732-1809) ve Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)'ın eserlerinde giderek farklı nüanslar belirtmeye başladıkları görülmektedir. Mozart 1777 yılında taşıdığı özelliklerden ötürü 21 yaşında Anderas Stéin'in pianofortelerini klavsene tercih etmiştir. 

Örnek videolar aşağıda bulunmaktadır...

Saz-ßağlama

 SAZ-ßAĞLAMA

Türk halk müziğimizin hemen hemen her bölgesinde en sık kullanılan genelde yedi ve 9 telli, mızrap(tezene) ile çalınan ses genişliği yaklaşık iki oktav olan, tahta telli çalgıya bağlama denilir. 

Bağlamanın atası olarak Kopuz 
gösterilmektedir. Bu iki çalgı da gerek çalım gerek şekil itibari ile birbirlerine oldukça benzerdir.Bağlama sözcüğünün ilk olarak 18. yüzyılda kullanıldığı 

tahmin edilmektedir. Çalgının adının, sapında bulunan perdelerin ve tellerin bağlanmasından esinlenerek konulduğu düşünülmektedir. Bağlama kısaca; armudu andıran tekne ( gövde), teknenin üzerine yapıştırılan göğüs ve sap kısımlarından oluşmaktadır.

Göğüs kısmında bulunan orta eşik ile sap kısmında bulunan üst eşik üzerine gerilen teller, yine sap kısmında bulunan burgularyardımı ile akort edilmektedir. İlk önceleri kiraz kabuğundan yapılan tezeneler, günümüzde plastikten yapılmaktadır.Bağlamaya saz da denilmektedir ancak bu yanlış bir adlandırmadır.

Saz, isim olarak bütün enstrümanların genel adı olarak kullanılan bir sözcüktür. Bağlama, telli sazlar grubunun sadece bir üyesidir, tıpkı ud ve gitar örneklerinin de olduğu gibi…
Bağlama ailesi kendi içerisinde çeşitli boyutlarda bulunmaktadır. Bunlar büyükten küçüğe doğru; Meydan Sazı, Divan Sazı, Çöğür (Bağlama), Bozuk, Cura ve İkitelli sazlarıdır.

Örnekler aşağıda verilmektedir...

Keman

KEMAN

    Keman bir yayla çalınan telli bir enstrümandır. Keman Ailesinin en geniş aralıklı sesine sahip olan üyesi olan Kemanın yanında diğer üyeleri Viola, Çello ve Konturbas’ dır. Keman kendine özgü biçimiyle 16. yüzyılda Avrupa’ da ortaya çıktı. 

Teknesi, sırt (Akçaağaç’tan) ve göğüs (Köknar’dan) ile yanlıklardan (Akçaağaç’tan) oluşur. Göğsündeki iki delik “F “ biçimindedir.Yanlıkların ortasında büyük bir girinti vardır. Yine Akçaağaçtan yapılan sapın ucu salyangoz biçiminde kıvrımlıdır. Keman imal edilirken, ön, arka kısımlar ve omurga boş bir kutu oluşturacak şekilde birleştirilir. 

Kuyruğa bağlanan dört tel köprünün üzerinden geçip perdelerden uzanıp akort anahtarlarına bağlanır. Anahtarlar vasıtasıyla akort edilir ve elin perdelere basılması ile değişik sesler ve tonlar elde edilebilir.Çalgının dört teli vardır Pesten tize doğru doğru Sol, Re, La, Mi. Keman ailesinden çalgılar; keman, viyola, çello ve konturbas adlarını taşır. 

lk kemanlar, Bavyera’ nın Füssen kentinde İtalya’ nın Brescia ve Cremona kentlerinde ve aynı çağda Paris’ de yapıldı. Teknenin uzunluğu 36 – 36 cm, toplam uzunluk yaklaşık 60 cm dir.Kemanın çocuklar için yapılmış daha küçük boyutları vardır. Çeyrek, yarım (53 cm) ve üç çeyrek (56cm)19. yüzyılın ortalarında Türk Müziğinde de kullanılmaya başlanan keman günümüzde gerek Klasik Türk Müziği, gerekse Türk Sanat Müziği ‘ nin vazgeçilmez çalgıları arasındadır.

Örnek videolar aşağıda verilmiştir...

GitarLar

Elektro Gitar

 Elektro gitar 

     Oluşturduğu sinyalin değiştirilebilir olması, ve zamanında bir devrim niteliği taşıyan yükseklikte bir sese sahip olması nedeniyle, kullanım alanı çok genişlemiş bir gitar türüdür. 

Elektro gitara örnek olarak bu video'yu verebiliriz...

Akustik Gitar 

Akustik Gitar

    Görünüş itibariyle klasik gitarı andıran akustik gitarın gövdesi, 
klasik gitardan biraz daha şişman ve basıktır.Daha dar bir sapa ve çelikten yapılmış tellere sahip olması, akustik gitarın klasik gitarla arasındaki en büyük farktır.Tellerin çelikten olması, akustik gitarın klasik gitardan daha basınçlı gergin bir sapa sahip olmasını ve sesinin klasik gitardan daha sert ve temiz çıkmasını sağlar. Genellikle akustik gitarların en kalın 4 teli sarımlı çelik, diğer 2 teli ise sarımsız çeliktir. Akustik gitarlar genellikle penayla çalınır. Rock, Blues, ve Caz müzik türlerinde çok kullanılan bir gitar türüdür.

Klasik Gitar

 Akustik gitara örnek olarak  bu video verilebilir


Klasik Gitar

    Ortasında yuvarlak bir delik bulunan klasik gitarların üç bas teli ipek üzerine metal sarma,diğer üç teli naylondur.Tellerin harekete geçirilmesi ile bu gövdenin içinde hapsolan hava titreştirilmiş olur ve gövdesindeki delikten dışarıya ses olarak geri döner. Klasik batı müziği gitar tekniğinde gitar,tırnaklar ile çalınır.Tırnakların çeşitli açılarla törpülenmesi ve çeşitli sağ el pozisyonları ile çıkan ses tonu kontrol edilebilir.

Bu video klasik gitara örnek olarak verilebilir

Bas gitar

Bas Gitar

   Çoğunlukla dört teli olan ve kalın ses veren telli bir çalgı. Günümüz müziğinin vazgeçilmez enstrümanlarından biridir. Bas gitar yoğun olarak Rock, Metal, Caz, Pop,Blues, Funk ve R&B gibi müzik türlerinde kullanılır.

Bu video bas gitara örnek olarak verilebilir.